Nie raz zdarzyło się, że w toku prowadzonej egzekucji komorniczej udało się odnaleźć nieruchomość należącą do dłużnika, ale stanowiącą wspólność małżeńską.
Czy w takim przypadku małżonek dłużnika może odpowiadać za nieuregulowane zobowiązania męża/żony lub nie wydać zgody na egzekucję z majątku wspólnego?
Z odpowiedzią przychodzą art. 787, 7871 i 7872 kpc, tj.:
- Art. 787. Nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika.
- Art. 7871. Ograniczenie odpowiedzialności małżonka dłużnika do przedsiębiorstwa będącego częścią majątku wspólnego.
- Art. 7872. Klauzula wykonalności a małżeńska umowa majątkowa.
Oznaczają one ni mniej ni więcej, jak fakt, iż tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie, która pozostaje w związku małżeńskim sąd nada klauzulę wykonalności również wobec męża/żony, jednak z ograniczeniem odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową.
Zatem jeżeli posiadamy na naszego dłużnika tytuł egzekucyjny i w grę wchodzi egzekucja z nieruchomości będącej wspólnotą małżeńską, należy wystąpić do sądu o nadanie klauzuli wykonalności na małżonka dłużnika.
Należy w tym miejscu przypomnieć, że z dniem zawarcia związku małżeńskiego, miedzy małżonkami powstaje wspólność małżeńska (tzw. ustawowa), w skład której wchodzi mienie nabyte w czasie trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Przedmioty, których nie możemy zaliczyć do wspólności ustawowej stanowią majątek osobisty danego małżonka.
W związku z tym wierzyciel co do zasady może prowadzić egzekucję z majątku osobistego dłużnika oraz zgodnie z art. 7761. § 1. kpc – Tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim jest podstawą do prowadzenia egzekucji nie tylko z majątku osobistego dłużnika, lecz także z pobranego przez niego wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskanych z prowadzenia przez niego innej działalności zarobkowej oraz z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy. (DU rok 1964 numer 43 poz. 296).
Jeżeli dłużnik jest przedsiębiorcą w grę wchodzą składniki majątkowe i niemajątkowe, będące składnikami majątku wspólnego. W tej sytuacji nie musimy martwić się, że małżonek nie wyrazi zgody na egzekucję, ponieważ wystarczy udowodnić, że tytuł egzekucyjny który posiadamy dotyczy tego przedsiębiorstwa.
Co więcej – jeżeli małżonkowie ustalili rozdzielność majątkową – nie stanowi ona problemu dla wierzyciela, gdyż nie jest ona przeszkodą do wydania klauzuli wykonalności na małżonka dłużnika.