W obliczu rosnącej niepewności gospodarczej oraz dynamicznych zmian rynkowych, wiele firm boryka się z problemami finansowymi, które utrudniają wykonywanie swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Dotyczy to także spółek jawnych, które jako osobowe spółki handlowe ponoszą szczególną odpowiedzialność za zobowiązania wobec wierzycieli. Jednym z rozwiązań pozwalających na uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w rozumieniu przepisów prawa jest restrukturyzacja spółki jawnej.
Czym jest spółka jawna i jak funkcjonuje?
Spółka jawna to jedna z form osobowych spółek handlowych, uregulowanych w kodeksie spółek handlowych. Wyróżnia się ona brakiem osobowości prawnej, choć posiada zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych, a także zdolność procesową. Co ważne, wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, bez ograniczeń, solidarnie z innymi wspólnikami oraz samą spółką.
Kiedy warto rozważyć restrukturyzację spółki jawnej?
Restrukturyzacja spółki staje się zasadna w sytuacji utraty płynności finansowej, zaległości wobec ZUS, urzędów skarbowych czy wierzycieli prywatnych. W takiej sytuacji, celem restrukturyzacji przedsiębiorstwa jest zabezpieczenie słusznych praw wierzycieli przy jednoczesnym zachowaniu możliwości kontynuacji działalności spółki. W szczególności chodzi o uniknięcie ogłoszenia upadłości spółki, co mogłoby skutkować likwidacją całego przedsiębiorstwa i utratą dorobku wspólników.
Podstawy prawne restrukturyzacji
Prawo restrukturyzacyjne przewiduje cztery formy postępowań restrukturyzacyjnych:
- Postępowanie o zatwierdzenie układu,
- Przyspieszone postępowanie układowe,
- Postępowanie układowe,
- Postępowanie sanacyjne.
Każde z nich daje możliwość zawarcia układu z wierzycielami i zapewnia ochronę przed egzekucją wobec spółki, a także często umożliwia prowadzenie negocjacji w celu zmniejszenia zadłużenia lub wydłużenia terminów płatności.
Zdolność restrukturyzacyjna spółki jawnej
Spółki osobowe, w tym spółka jawna, posiadają zdolność restrukturyzacyjną. Oznacza to, że mogą zainicjować postępowanie restrukturyzacyjne tak samo jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółka akcyjna. Z inicjatywą takiego postępowania mogą wystąpić wspólnicy spółki jawnej, reprezentujący przedsiębiorstwo.
Etapy restrukturyzacji spółki jawnej
1. Ocena sytuacji finansowej spółki
Zanim zostanie podjęta decyzja o złożeniu wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, należy przeanalizować sytuację finansową spółki, poziom zadłużenia i możliwości jego obsługi.
2. Wybór rodzaju postępowania
W zależności od poziomu niewypłacalności oraz struktury wierzytelności wybiera się najbardziej odpowiednie postępowanie, np. postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe lub w poważniejszych przypadkach postępowanie sanacyjne.
3. Sporządzenie planu restrukturyzacyjnego
Doradca restrukturyzacyjny lub kancelaria restrukturyzacyjna sp przygotowuje plan naprawczy wraz z propozycjami układowymi dla wierzycieli. Dokument ten stanowi podstawę do zatwierdzenia układu przez sąd.
4. Otwarcie postępowania i zabezpieczenie majątku
Sąd wydaje postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego spółki, co wstrzymuje wszelkie toczące się egzekucje i zabezpiecza majątek spółki.
Rola doradcy restrukturyzacyjnego
Kluczowym uczestnikiem procesu jest doradca restrukturyzacyjny, który odpowiada za przeprowadzenie analizy finansowej, sporządzenie propozycji układowych i reprezentowanie podmiotu przed sądem. Współpraca z wyspecjalizowanym ekspertem lub renomowaną kancelarią, np. kpr kancelaria restrukturyzacyjna sp, znacznie zwiększa szansę na pomyślne zakończenie procesu.
Skutki prawne dla wspólników spółki jawnej
W przypadku restrukturyzacji spółki jawnej, wspólnicy spółki jawnej nadal ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem, co oznacza, że wierzyciel może dochodzić swoich roszczeń również bezpośrednio wobec nich. Restrukturyzacja firmy pozwala jednak na zawarcie układu z wierzycielami, a w przypadku sukcesu – zakończenie postępowania bez konieczności ogłaszania upadłości spółki.
Finansowanie firmy w restrukturyzacji
Jednym z kluczowych wyzwań pozostaje finansowanie firmy w restrukturyzacji. Spółki często korzystają z zewnętrznych źródeł finansowania (np. pożyczki pomostowe, inwestorzy prywatni), które pozwalają utrzymać działalność operacyjną i obsługiwać bieżące zobowiązania. Platformy takie jak vindico.pl pomagają przedsiębiorcom ocenić wiarygodność kontrahentów i sprawdzić, czy wobec konkretnego podmiotu nie toczy się postępowanie restrukturyzacyjne.
Alternatywy dla spółki jawnej
W przypadku dużych trudności finansowych, warto rozważyć przekształcenie spółki w inny podmiot, np. spółkę z o.o. lub spółkę akcyjną, gdzie odpowiedzialność wspólników lub członków zarządu spółki jest ograniczona. Dla porównania, spółka cywilna również może podlegać restrukturyzacji, choć procedury mogą się różnić od tych dotyczących spółek kapitałowych.
Podsumowanie
Restrukturyzacja spółki jawnej to efektywne narzędzie pozwalające na kontynuację działalności gospodarczej, uniknięcie ogłoszenia upadłości spółki oraz ochronę wspólników osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki. W sytuacji narastających trudności warto skorzystać z doradztwa prawnego, współpracować z doradcą restrukturyzacyjnym i monitorować sytuację prawną przedsiębiorstwa m.in. za pomocą narzędzi takich jak vindico.pl. Dzięki odpowiednio przeprowadzonej restrukturyzacji firmy, możliwe jest przywrócenie płynności, poprawa sytuacji finansowej spółki oraz zabezpieczenie interesów wierzycieli i wspólników.
Przeczytaj także: Firma w restrukturyzacji – co to znaczy?
