Kim jest prokurent ?
Prokurent to osoba powołana przez przedsiębiorcę lub zarząd spółki do reprezentowania przedsiębiorstwa w czynnościach sądowych i pozasądowych związanych z jego działalnością. Posiada ona pełną zdolność do czynności prawnych i ma upoważnienie do dokonywania czynności w imieniu firmy, której zakres określony jest w akcie prokury. Prokurentem może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych i nie musi być członkiem zarządu spółki. W zależności od decyzji zarządu, prokurent może być prokurentem samoistnym, co oznacza, że może działać samodzielnie, lub prokurentem łącznym, co oznacza, że musi działać razem z innym prokurentem lub członkiem zarządu.
Powołanie prokurenta dokonuje się poprzez udzielenie mu pełnomocnictwa przez zarząd spółki, co następnie jest rejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym. Informacje o prokurencie są dostępne publicznie w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. To jest istotne, ponieważ prokura daje prokurentowi duże uprawnienia, a zarazem niesie za sobą znaczną odpowiedzialność. Prokurent może zostać wybrany spośród pracowników przedsiębiorstwa, ale może to być również osoba zewnętrzna.
Odwołanie prokurenta jest możliwe w każdym momencie i również wymaga wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Prokura jest jednym z najsilniejszych pełnomocnictw w polskim prawie, dlatego zarówno przedsiębiorca, jak i prokurent powinni szczegółowo znać jej zakres i konsekwencje prawne. Warto podkreślić, że prokurent nie jest członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, lecz ma ważną rolę w jej reprezentacji.
Jakie obowiązki ma prokurent w spółce?
Prokurent w spółce to osoba upoważniona do jej reprezentowania. Zarząd firmy może ustanowić jednego prokurenta lub kilku, a ich imiona są wpisywane do centralnej ewidencji i informacji o podmiotach gospodarki narodowej. W zakres prokury, będącej specjalnym rodzajem pełnomocnictwa, wchodzi prawo do samodzielnego dokonywania wszelkich czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Można to ujmować jako szerokie uprawnienia prokurenta, które obejmują jednak również szereg obowiązków.
Rola prokurenta w spółce polega na działaniu w imieniu spółki, a to oznacza, że wszystkie czynności dokonane przez prokurenta mają wiążące skutki prawne dla spółki. Prokura pozwala na samodzielne podejmowanie decyzji, również tych o istotnym znaczeniu dla działalności spółki. Prokurent ma prawo podpisywać umowy, zaciągać zobowiązania, reprezentować spółkę w kontaktach z kontrahentami, urzędami i innymi jednostkami.
Aby zostać prokurentem, nie trzeba spełniać szczególnych wymogów – zarząd może udzielić prokury każdej pełnoletniej osobie, która nie jest pozbawiona praw publicznych oraz nie jest w stanie upadłości. Prokura jest więc formą pełnomocnictwa szczególnego, które można ustanowić na podstawie umowy. W razie potrzeby, zarząd może także ją odwołać.
Wśród obowiązków prokurenta jest nie tylko reprezentowanie spółki i prowadzenie w jej imieniu działalności gospodarczej, ale też dbanie o jej interesy oraz rzetelne i staranne wykonywanie powierzonych mu zadań. Zdarza się, że obowiązki te są rozszerzane o dodatkowe zadania, wynikające z wewnętrznych regulaminów spółki. Ważne jest, aby prokurent zdawał sobie sprawę z konsekwencji swoich decyzji – działając w imieniu firmy, zobowiązuje ona bowiem do wszelkich czynności prawnych i zobowiązań finansowych, które mogą wpłynąć na sytuację ekonomiczną spółki. Również do jego obowiązków należy odpowiednie zarządzanie zasobami spółki, a także prawidłowe prowadzenie dokumentacji i ewidencji.
Ponadto, prokurent powinien kontrolować prawidłowe wykonywanie zadań przez podwładnych oraz podejmować odpowiednie kroki, gdy zostaną one zaniedbane. Powinien także regularnie informować zarząd spółki o wszelkich ważnych sprawach dotyczących jej funkcjonowania.
Niewywiązanie się z tych obowiązków może prowadzić nie tylko do konsekwencji dla samej spółki, ale także do odpowiedzialności karnej prokurenta.
Prokurent może być również zobowiązany do prowadzenia negocjacji i zawierania umów z kontrahentami, ponoszenia odpowiedzialności za skutki prawne takich transakcji, a nawet reprezentowania spółki przed sądami i instytucjami państwowymi.
Podsumowując, rolą prokurenta jest pełnienie wielu różnych funkcji, które mają na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania spółki i ochrony jej interesów. Każdy, kto obejmuje to stanowisko, musi być świadomy rozległości swoich obowiązków i potencjalnych konsekwencji ich niedopełnienia.
Czego prokurent nie może zrobić?
Prokurent w spółce jest osobą upoważnioną do udzielania ewidencji i informacji o działalności przedsiębiorstwa oraz dokonywania niektórych czynności w imieniu tej spółki. Prokura, którą udziela prokurent, ma różne rodzaje i może być to prokura jednoosobowa, gdzie prokurent działa samodzielnie lub prokura łączna, kiedy prokurent musi działać z innym prokurentem, zgodnie z zasadami ustalonymi w spółce. Ustanowienie prokurenta oraz prokury jest procesem, który składa się z kilku etapów, m.in. z decyzji o tym, kto zostanie prokurentem, oraz z czynności związane z jej udzieleniem.
Pomimo że prokura upoważnia do dokonywania wielu czynności, istnieją jednak ograniczenia w zakresie działania prokurenta. Prokurent nie może dokonać ogłoszenia upadłości spółki, a także przyjęcia i zrzeczenia się spadku. Również do czynności, których nie może dokonać prokurent, należy zbycie i obciążenie prawem osoby trzeciej do korzystania z przedsiębiorstwa oraz prawa do wniesienia wkładu niepieniężnego, a także udzielanie prokury.
Istotne jest to, że prokurent musi być osobą fizyczną, mającą pełną zdolność do czynności prawnych. Przy tym, prokurent odpowiada za prawidłowość prowadzenia ewidencji i informacji o działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. To oznacza, że musi ona mieć nie tylko doświadczenie i wiedzę w zakresie działalności firmy, ale także odpowiedzialność i rzetelność w wykonywaniu powierzonych mu obowiązków. Prokura jest więc ważnym elementem funkcjonowania przedsiębiorstwa, a zarazem narzędziem zarządzania, które – pomimo pewnych ograniczeń – daje szerokie możliwości do działania.
